NEDERLAND - Met behulp van kunstmatige intelligentie wordt steeds vaker kinderpornografisch materiaal gemaakt. Landelijk coördinator Ben van Mierlo van het Team Bestrijding Kinderpornografie en Kindersekstoerisme (TBKK) noemt het een zorgwekkende ontwikkeling. ‘Het is voor kwaadwillenden te makkelijk om AI-programma’s te gebruiken om dit soort materiaal te maken.’


Beeldmateriaal met door kunstmatige intelligentie (AI) gemaakt kinderporno duikt steeds vaker op in onderzoeken en bij meldpunten, ook internationaal. ‘Uiteindelijk gaat het nu nog maar om een klein percentage, maar we zien wel dat het snel toeneemt,’ zegt Van Mierlo. ‘Het is lastig om een goede inschatting te maken van de exacte omvang. We hebben er geen zicht op, tot het wordt geplaatst. Maar dat het snel toeneemt, is duidelijk.’

Vergroot risico op misbruik

Alle kinderporno is verboden. ‘Alles met beelden van expliciet seksuele handelingen met kinderen is strafbaar,’ benadrukt Van Mierlo. ‘Dus ook tekeningen en AI-materiaal. Het vervaardigen, bezitten en doorsturen ervan is zonder meer strafbaar. We weten dat het bezit van dit soort afbeeldingen en het veelvuldig bekijken daarvan op termijn misbruik van kinderen in de hand werkt. Mensen willen uiteindelijk meer dan alleen de plaatjes.’

De kinderporno met kunstmatige beelden bezorgen de politie relatief veel werk. Het materiaal is soms haast niet van echt te onderscheiden. ‘Wij proberen altijd de identiteit van de slachtoffers te achterhalen. Daar gaat veel tijd in zitten, vooral omdat het steeds lastiger met het blote oog te zien is wat echt is, wat nep is en wat mengvormen zijn. Als het om een niet-bestaand kind gaat, is dat natuurlijk een opluchting. Maar die moeite steken we liever in het tegengaan van echt misbruik. Daar hebben we onze handen al vol aan.’

Niet alleen kinderporno

Van Mierlo roept de makers van AI-software op om maatregelen te nemen tegen het vervaardigen van seksueel getinte afbeeldingen. ‘Mogelijk kunnen de ontwikkelaars zorgen dat hun AI-programma’s een digitaal watermerk meegeven aan beeldmateriaal. Dan zijn die beelden in elk geval herleidbaar. Het maken van naaktbeelden met AI leidt ook tot andere beschadigende zaken. Pesten en afpersing bijvoorbeeld. Denk bijvoorbeeld aan sextortion. Het hoeft niet eens een zedendelict te zijn, maar voor wie het treft, kunnen kunstmatige beelden verstrekkende gevolgen hebben.’

Mogelijkheden beperken

Naaktbeelden zijn met behulp van sommige AI-programma’s makkelijk te maken. ‘De ontwikkelaars zouden de mogelijkheden daartoe moeten beperken,’ vindt Van Mierlo. ‘Opdrachten aan een AI-systeem die leiden tot het maken van schadelijk materiaal, zouden niet uitgevoerd moeten worden. De bedrijven zouden net zo bezorgd moeten zijn over naaktbeelden van kinderen als die van beroemde artiesten.’